เกาลัด หายใจเข้าก็เฮ้อเธอ หายใจออกก็เฮ้อเธอ

น้อง “เกาลัด” เป็นสุนัขชิห์สุ เพศผู้ อายุ 2 ปี มีอาการหายใจลำบาก หอบหายใจ โดยมีอาการเช่นนี้มาตั้งแต่เด็ก เจ้าของบอกว่าเกาลัดมีปัญหาเกี่ยวกับเรื่องปอดอักเสบเรื้อรังเป็น ๆ หาย ๆ มาตลอดตั้งแต่เด็ก แต่วันนี้ดูท่าจะแย่หน่อย เกาลัดมีอาการหายใจหอบมากจนหลับไม่ได้ทั้งคนทั้งสุนัข  จึงพาน้องมาหาคุณหมอที่โรงพยาบาลในคืนวันนั้น

ไขปริศนา ด้วยเอ็กสเรย์

คุณหมอตรวจร่างกายและฟังเสียงปอดพบว่า ได้ยินเสียงลมผ่านปอดด้านหนึ่งเบามาก จนแทบไม่ได้ยินเสียงลมเลย เป็นความผิดปกติที่น่าฉงนเสมือนว่า เนื้อปอดฝั่งนั้นหายไป ด้วยอาการที่เกาลัดยังคงหายใจอย่างลำบาก จึงต้องให้อยู่กรงอ๊อกซิเจนเพื่อปรับสภาพการหายใจก่อน หลังจากที่เกาลัดเริ่มหายใจดีขึ้น คุณหมอตัดสินใจทำการเอ็กสเรย์ช่องอก แล้วจึงพบว่า เนื้อปอดและหลอดลมของน้องเกาลัดมีการอักเสบและปอดบางส่วนไม่มีการขยายหรือปอดแฟบ (lung collapse) นั่นเอง ประหนึ่งปอดกลีบนั้นไม่มีลมเข้าออกและกลายเป็นเนื้อปอดเปลี่ยวร้างไป ด้วยสาเหตุนี้เอง จึงทำให้เกาลัดแสดงอาการหายใจลำบากในช่วงนี้

จะทำอย่างไร เมื่อปอดใช้ไม่ได้บางส่วน

ในระหว่างที่เข้ารับการรักษา เกาลัดต้องอยู่ในกรงออกซิเจนตลอด 24 ชั่วโมงแรก มีการใช้ยาพ่นเป็นละอองฝอยเล็ก ๆ เพื่อช่วยทางเดินหายใจโล่ง และขยายหลอดลม หลังจากน้องได้รับการพ่นยา ร่วมกับการกินยา อาการจึงค่อย ๆ ดีขึ้นเรื่อย ๆ ในช่วงเวลา 3 วัน เกาลัดเริ่มออกนอกตู้ออกซิเจนได้นานขึ้น และกลับมาเป็นสุนัขร่าเริงวิ่งเล่นในโรงพยาบาลได้ แต่ทั้งนี้เกาลัดยังคงอยู่ในความดูแลของสัตวแพทย์และผู้ช่วยพยาบาลอยู่เป็นสัปดาห์ เนื่องจากเจ้าของต้องจัดเตรียมการดูแลเกาลัดที่บ้านต่อ จัดให้มีตู้ออกซิเจน และเครื่องพ่นยาประจำไว้ กรณีฉุกเฉินเพื่อจะได้ปฐมพยาบาลเกาลัดได้ทันท่วงเวลา

สัตวแพทย์แนะนำว่า ไม่ควรให้น้ำหนักร่างกายของเกาลัดท้วมจนเกินไป การที่ร่างกายมีการสะสมไขมันและน้ำหนักตัวที่มากเกินไป ไขมันจะเป็นอุปสรรคต่อการหายใจ อีกทั้งร่างกายยังต้องใช้พลังงานมากกว่าสัตว์หุ่นดี ล้วนแต่เป็นปัจจัยที่ทำให้โรคของเกาลัดจะกลับมาแย่ได้ง่าย นอกจากนี้ไม่ควรให้สุนัขตื่นเต้นหรือทำให้กลัว ควรหลีกเลี่ยงไม่ให้สุนัขออกกำลังกายหนัก เช่นการว่ายน้ำหรือวิ่งขึ้นเนินสูง

ปัจจัยสิ่งแวดล้อมที่เลี้ยงดูสุนัขก็เป็นส่วนสำคัญ อากาศที่บริสุทธิ์จะช่วยลดปัจจัยเสี่ยงในการกระตุ้นให้เกิดภาวะหลอดลมอักเสบ หรือการแพ้ละอองอากาศ เมื่อเกิดภาวะอักเสบของหลอดลมเรื้อรัง อาจโน้มนำเป็นสาเหตุทำให้เกิดการอุดตันของทางเดินหายใจ จนทำให้เนื้อปอดบางส่วนไม่มีลมและออกซิเจนไหลเวียนเข้า ในภาวะร่างกายเหลือออกซิเจนน้อย หรือขาดออกซิเจน ทำให้สุนัขแสดงอาการหอบหายใจเอาอากาศเข้าร่างกายมากกว่าปกติ จะเห็นลักษณะของการอ้าปากหายใจ ลิ้นและเหงือกเป็นสีม่วง หายใจมีเสียงดังผิดปกติ และนอนไม่ได้

เกร็ดเล็กเกร็ดน้อย รู้ไว้ไม่เสียหลาย

ทำไมเวลาที่มีอาการหอบ หายใจลำบาก สัตวแพทย์จึงมักงัดไม้เด็ดชนิดหนึ่งเข้ามาช่วย อุปกรณ์นั้นเรียกว่า เครื่องพ่นยา (Nebulizer) (หลับตานึกภาพผู้ป่วยโรคหอบ ใส่หน้ากากดมยา และมีควันออกมาจากเครื่อง) เป็นเครื่องที่จะช่วยเปลี่ยนยาน้ำใสห้กลายเป็นละอองที่มีขนาดเล็กมากและพ่นออกมาเป็นควันฟุ้ง เพื่อให้สัตว์ป่วยหายใจเอาละอองฝอยของน้ำและยารวมทั้งออกซิเจนเข้าไปในปอด ช่วยชะล้างและเคลียร์ทางเดินหายใจให้สะอาดและโล่งขึ้น โดยเฉพาะสัตว์ที่มีสิ่งคัดหลั่ง น้ำมูกที่ขวางทางเดินหายใจ โดยเฉพาะหลอดลมฝอยขนาดเล็ก ๆ ที่อยู่ลงลึกด้านใน เครื่องมือนี้เป็นตัวช่วยที่ดีที่ที่ช่วยให้การหายใจสะดวกมากขึ้น